Rodzaje końcówek w bitach, wkrętach i śrubach

2024-02-05

Czym różni się Hex, Torx, Pozidriv, Phillips itd? W poniższym artykule przedstawiamy najbardziej popularne końcówki stosowane w śrubach.

Dlaczego stosujemy różne rodzaje bitów i śrubokrętów?

Czy nie prościej użyć jednego rodzaju końcówek? Znacznie by to uprościło pracę. Dlaczego więc bity i wkrętaki posiadają aż tyle różnych kształtów? istnieje kilka powodów dla których należy stosować różne bity i wkrętaki.

1. Zwiększenie momentu obrotowego

Niektóre rodzaje końcówek, np. Pozidriv i Torx mają większą powierzchnię styku ze śrubą niż płaskie lub krzyżowe. Pozwala to na przeniesienie większego momentu obrotowego, ułatwia wkręcanie i wykręcanie śrub w twardych materiałach.

2. Zmniejszenie ryzyka ślizgania

Wkrętaki o bardziej skomplikowanych kształtach, jak Torx i Pozidriv lepiej "wpasowują" się w śrubę, co zmniejsza ryzyko ślizgania się narzędzia podczas pracy.

3. Specjalne zastosowania

Niektóre rodzaje końcówek, np. Tri-wing, są przeznaczone do specjalnych zastosowań, np. w konsolach do gier.

4. Ergonomia

Różne rodzaje końcówek mogą oferować lepszą ergonomię i komfort podczas pracy, np. rękojeści śrubokrętów mogą być wyprofilowane dla lepszego chwytu.

5. Zapobieganie uszkodzeniu śrub

Użycie niewłaściwego rodzaju śrubokręta może łatwo uszkodzić śrubę, np. poprzez wykruszenie nacięcia. Stosowanie odpowiednich końcówek eliminuje to ryzyko.

Stosowanie różnych końcówek w śrubkach ma na celu zwiększenie efektywności i bezpieczeństwa pracy, a także zapobieganie uszkodzeniu śrub. Wybór odpowiedniej końcówki bita lub wkrętaka zależy od rodzaju śruby, wymaganego momentu obrotowego i dostępności narzędzi.

Dobór odpowiedniego rodzaju bita zależy od

Rodzaju śruby
Rozmiaru śruby
Wymaganego momentu obrotowego
Dostępności narzędzi

Przykładowe zastosowania

Płaski: śruby w drzwiach, meblach
Krzyżowy: elektronika, meble
Pozidriv: motoryzacja, rowery
Torx: elektronika, mechanika precyzyjna
Robertson: głowice śrub w kształcie kwadratu
Sześciokątny: śruby imbusowe, meble
Tri-wing: konsole do gier

Kształty końcówek bitów i wkrętaków

Kształty końcówek bitów i wkrętaków są różnorodne, aby spełniać wymagania różnych zadań montażowych i demontażowych. Popularne typy to płaskie, krzyżakowe Phillips, Pozidriv, Torx oraz sześciokątne Allen, z których każdy ma specyficzne zastosowania i cechy.

Płaski (Flathead)

Prosta, płaska końcówka
Stosowany do śrub z pojedynczym nacięciem
Mały moment obrotowy, łatwe ślizganie się
Zastosowanie: ogólne, do prostych prac

Krzyżowy (Cross slot / Phillips)

Końcówka w kształcie krzyża
Dostępny w różnych rozmiarach (PH000 - PH4)
Większy moment obrotowy niż płaski
Zastosowanie: szerokie, elektronika, meble

Pozidriv

Udoskonalony krzyż z dodatkowymi wypustkami
Dostępny w różnych rozmiarach (PZ0 - PZ4)
Jeszcze większy moment obrotowy niż Phillips
Zastosowanie: wymagające większej siły, np. w motoryzacji

Torx

Końcówka w kształcie sześcioramiennej gwiazdy
Różne rozmiary (T1 - T60)
Bardzo duży moment obrotowy, odporność na ślizganie
Zastosowanie: elektronika, mechanika precyzyjna

Torx plus

Końcówka w kształcie sześcioramiennej gwiazdy
Różne rozmiary (T1IP - T60IP)
Bardzo duży moment obrotowy, odporność na ślizganie
Zastosowanie: elektronika, mechanika precyzyjna

Torx z otworem (Tamper Torx)

Końcówka w kształcie sześcioramiennej gwiazdy z otworem w środku
Umożliwia wkręcanie i wykręcanie śrub z trzpieniem zabezpieczającym
Utrudnia odkręcanie śrub osobom nieposiadającym odpowiedniego narzędzia
Zastosowanie: urządzenia antykradzieżowe, sprzęt medyczny. elektronika, mechanika precyzyjna

Czworokąt (Robertson)

Końcówka w kształcie kwadratu
Rzadziej spotykany
Duży moment obrotowy
Zastosowanie: głowice śrub w kształcie kwadratu

Sześciokątny (Hex / Hexagon)

Końcówka w kształcie sześciokąta
Różne rozmiary (H1.5 - H10)
Bardzo duży moment obrotowy
Zastosowanie: śruby imbusowe, meble

Tri-wing

Końcówka w kształcie trójramiennej gwiazdy
Rzadziej spotykany
Specjalne zastosowanie, np. w konsolach do gier

Spinner

Końcówka z wgłębieniem na śrubę
Umożliwia szybkie wkręcanie i wykręcanie śrub bez konieczności dociskania śrubokręta
Zastosowanie: ogólne, do montażu mebli, itp.

Różnice między Torx a Torx Plus

Kształt -Torx ma spiczaste wierzchołki gwiazdy, podczas gdy Torx Plus ma owalne.

Przenoszenie momentu obrotowego - Torx Plus posiada większy przekrój poprzeczny, co pozwala na przenoszenie wyższych momentów obrotowych.

Siły promieniowe - Szerokie oddziaływanie siły dociskowej w Torx Plus powoduje zmniejszenie sił promieniowych, co redukuje ryzyko uszkodzenia śruby.

Stabilność - Sześciopunktowe przyleganie o zwiększonym kącie w Torx Plus zapewnia większą stabilność i zapobiega wysuwaniu się narzędzia z gniazda

Zastosowanie - Torx jest powszechnie stosowany w różnych dziedzinach, np. w mechanice precyzyjnej, motoryzacji i elektronice.

Torx Plus jest często wykorzystywany w elektronice, gdzie wymagane jest precyzyjne dokręcanie śrub. Może być również stosowany w innych dziedzinach, gdzie wymagane jest przenoszenie dużych momentów obrotowych.

Torx Plus to udoskonalona wersja standardowego Torxa, oferująca większy moment obrotowy, mniejsze ryzyko uszkodzenia śruby i większą stabilność podczas pracy. Oba rodzaje są kompatybilne ze sobą, jednak Torx Plus jest bardziej odpowiedni do zastosowań wymagających większej precyzji i siły docisku.

Dodatkowe informacje

Torx Plus jest oznaczony literą "IP" po rozmiarze, np. T10IP.
Niektóre narzędzia są przeznaczone do użytku zarówno z Torx, jak i Torx Plus.

Przykładowe zastosowania:

Torx: śruby w laptopach, telefonach komórkowych, urządzeniach mechanicznych.
Torx Plus: śruby w płytach głównych komputerów, konsolach do gier, precyzyjnych instrumentach.

Dodatkowe cechy i zastosowania

Wkrętaki i bity mogą być wykonane z różnych materiałów, np. stali chromowo-wanadowej, stali nierdzewnej, mosiądzu.
Rękojeści śrubokrętów mogą być wykonane z różnych materiałów, np. drewna, plastiku, gumy.
Niektóre śrubokręty mają funkcję grzechotki, która ułatwia wkręcanie i wykręcanie śrub.
Istnieją również wkrętaki dynamometryczne, które pozwalają na precyzyjne kontrolowanie momentu obrotowego.

Zobacz również: